Na rzecz osób zmagających się z autyzmem działają m.in. stowarzyszenia: Stowarzyszenie Czyń Dobro, Stowarzyszenie przy Dziupli oraz placówki edukacyjne – Zespół Placówek Szkolno-Wychowawczo-Rewalidacyjnych oraz Niepubliczny Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem.
Kwiecień jest miesiącem Wiedzy na Temat Autyzmu, a jego obchody oficjalnie zainaugurował Światowy Dzień Wiedzy na temat Autyzmu. Na to zaburzenie nie ma lekarstwa. Prawdopodobnie nie będzie go też „jutro”. Na początku trudno zauważyć objawy stanu odmiennego funkcjonowania systemu nerwowego i rozumienia rzeczywistości. Maluchy są spokojniejsze. Nie wymagają takiego zainteresowania jak rówieśnicy. Z czasem ten spokój przeraża rodziców. Dostrzegają zachowania, które wyróżniają je spośród innych dzieci. Autyzm diagnozuje się między drugim, a trzecim rokiem życia. Symptomem zaburzenia, u podstaw którego leży nieprawidłowa praca mózgu może być problem z mową, postrzeganiem świata czy rozumieniem relacji społecznych. Szacuje się, że w Polsce jedno na 300 dzieci rodzi się autystyczne. Zaburzenie częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek.
Postrzeganie świata
Osoby z autyzmem w odmienny sposób niż my odbierają świat. Ich zmysły są albo czulsze albo niedostatecznie uwrażliwione na bodźce docierające z otoczenia. Próbując poradzić sobie z otaczającą rzeczywistością, dostosowują ją do swoich zmysłów. Nam jest trudno sobie wyobrazić, że sól może być kwaśna, śnieg parzyć, a delikatne głaskanie powodować silny ból. Ale tak może wyglądać ich świat. Taki odbiór świata nie jest wcale gorszy ani lepszy. Jest po prostu inny i zasługuje na nasze zrozumienie. Kwiecień jest miesiącem Wiedzy na Temat Autyzmu, a jego obchody oficjalnie zainaugurował Światowy Dzień Wiedzy na temat Autyzmu, ustanowiony przez organizację Narodów Zjednoczonych, przypadający na 2 dzień kwietnia. Tego dnia tysiące budynków na całym świecie rozbłysło niebieskim światłem na znak solidarności oraz zmiany postrzegania przez społeczeństwo osób z autyzmem. Solidarność warto wyrażać nie tylko od święta. Każdy z nas w swoim bliższym czy dalszym otoczeniu może odnaleźć osoby z autyzmem, ich rodziny i dać im nadzieję na lepsze życie. Nawet najmniejszy gest, każda aktywność z naszej strony może ułatwić im funkcjonowanie w naszym otoczeniu. I wcale nie musimy, choć możemy oświetlić swoje domostwa na niebiesko. Wystarczy, że o kolor wzbogacimy nasz strój bądź okażemy finansowe wsparcie organizacjom działającym na rzecz osób z autyzmem przekazując im 1% swojego podatku bądź jakąkolwiek darowiznę.
W Wodzisławiu Śląskim na rzecz osób zmagających się z autyzmem działają między innymi stowarzyszenia: Stowarzyszenie Czyń Dobro, Stowarzyszenie przy Dziupli oraz placówki edukacyjne – Zespół Placówek Szkolno-Wychowawczo-Rewalidacyjnych (czytaj więcej: Niebieski Wodzisław dla autyzmu) oraz Niepubliczny Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Wodzisławiu Śl., który funkcjonuje od stycznia bieżącego roku.
Stowarzyszenie Czyń Dobro
Stowarzyszenie Czyń Dobro działa na rzecz osób niepełnosprawnych: uczniów oraz absolwentów szkół i placówek specjalnych w Wodzisławiu Śl. – Nasze projekty skierowane są głównie do ludzi niepełnosprawnych intelektualnie (w różnym stopniu) oraz z autyzmem. We wszystkich proponowanych przez nas działaniach brały udział osoby z autyzmem (czy ich opiekunowie), niemniej nie podejmujemy działań tylko dla osób z autyzmem, tylko dla osób z porażeniem czy tylko dla tych z zespołem Downa. Naszym zdaniem w różnorodności siła i urok – wyjaśnia Marlena Salamon-Żymełka ze Stowarzyszeni Czyń Dobro. Osoby z autyzmem biorą udział w projektach na równi z osobami z innymi problemami rozwojowymi. – Dla nich wszystkich organizowaliśmy: turnieje w kręgle, integracyjne bale karnawałowe oraz imprezy andrzejkowe w Hotelu Amadeus, koncerty (po koncercie zespołu Weekend ustanowiliśmy rekordu Polski w tańcu masowym osób niepełnosprawnych intelektualnie), spotkania z ciekawymi ludźmi, objazdową, interaktywną wystawę z Centrum Nauki Kopernik w Warszawie „Eksperymentuj!” Były wyjazdy usamodzielniające, warsztaty teatralne, kulinarne, z zakresu savoir- vivre, z szeroko pojętej seksualności (w tym również z wykorzystaniem symulatora Real Baby Care) itp. W 2014 roku zakupiliśmy 8 tabletów, w tym dwa z oprogramowaniem Mówik, a wszystkie z oprogramowaniem Gadaczek, służące wspomaganiu komunikacji osób mających trudności w tym zakresie. Rok później powstał Mały Park Bezpiecznej Rozrywki – plac zabaw dla maluchów przy ZPSWR. W tych wszystkich działaniach brały udział także osoby z autyzmem. Z kolei dla ich rodziców, opiekunów, terapeutów zorganizowaliśmy spotkania ze specjalistami, warsztaty, konferencje (m.in. „Pokochaj autyzm” czy nt. seksualności osób niepełnosprawnych). Integrujemy osoby niepełnosprawne pomiędzy sobą oraz ze społeczeństwem – oswajając od lat osoby pełnosprawne z niepełnosprawnością, gdyż osoby niepełnosprawne były, są i będą częścią naszego społeczeństwa, a w każdym momencie życia mogą stać się częścią naszej rodziny: bratem, dzieckiem czy wnukiem. Osoby z autyzmem zawsze zapraszaliśmy – na równi z innymi – do projektów przez nas realizowanych, jeśli tylko spełniały założone w projekcie kryteria (np. wiekowe) – tłumaczy Marlena Salamon-Żymełka. Wszystkie osoby, które biorą udział w projektach to uczniowie lub absolwenci ZPSW-R, ewentualnie podopieczni innych instytucji z terenu powiatu wodzisławskiego. – Do projektów zapraszamy ich my, zgłaszają ich instytucje czy ich rodzice. Działania kierujemy do dzieci oraz dorosłych niepełnosprawnych, a także ich rodziców, opiekunów i terapeutów – dodaje Salamon-Żymełka. Stowarzyszeniu Czyń Dobro można pomóc przekazując 1% – KRS 0000376697.
Stowarzyszenie Przy Dziupli (MamAutyzm)
Stowarzyszenie MamAutyzm powstało z inicjatywy rodziców i opiekunów dzieci borykających się z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. 25 marca 2014 roku zostało wpisane do KRS i rozpoczęło działania na rzecz dzieci i ich rodzin. – Pierwszym miejscem, w którym zaczęliśmy się spotykać były salki przykościelne udostępnione nam dzięki uprzejmości ks. dziekana Janusza Badury. Po długich poszukiwaniach własnego lokum osiedliśmy w WDK Czyżowice, gdzie natrafiliśmy na godne zaznaczenia zrozumienie ze strony pani Bibianny Dawid i wynajęliśmy dwie niewielkie salki. Dzięki zaangażowaniu rodziców i ofiarności darczyńców udało się nam je odremontować i zagospodarować na Klub Wsparcia Rodzica, działający pod tym adresem do dziś. Przez te minione 3 lata organizowaliśmy spotkania dla rodziców, zajęcia z psychologiem dla rodziców, jak również dla dzieci. Uroczyste obchody dni dziecka, dni autyzmu, spotkania opłatkowe, zajęcia art. terapii dla dzieci, zajęcia taneczne dla mam, zajęcia z psychologiem dla ojców i wiele innych. Współpracowaliśmy z różnymi organizacjami i firmami, włączając się w organizację konferencji i spotkań mających na celu poszerzenie wiedzy naszych członków jak również osób zainteresowanych tematyką autyzmu – wyjaśnia Grażyna Szlachta (jedna ze współzałożycielek Stowarzyszenia). Jak wiele organizacji pozarządowych, które wszystkie działania opierać mogą tylko na zaangażowaniu własnych członków mieli lepsze i gorsze chwile. – Problemy z pozyskaniem funduszy, ograniczenia czasowe liderów a z czasem i ich ”wypalenie” postawiły w pewnym momencie pod znakiem zapytania dalsze istnienie Stowarzyszenia. Szukając sposobów na rozwiązanie naszych problemów nawiązaliśmy kontakt z Wodzisławską Placówką Wsparcia Dziennego „Dziupla” – wyjaśnia Grażyna Szlachta. Dzięki „połączeniu sił” zyskali: nowych członków, którzy nie muszą godzić działalności w Stowarzyszeniu z osobistą opieką nad tak wymagającymi dziećmi, członków którzy, mając zawodowo doświadczenie w pozyskiwaniu środków z budżetu mogą wspomóc w pisaniu projektów itp., rozszerzenie zadań statutowych co umożliwi w przyszłości swobodniejszą integrację z innymi grupami społecznymi oraz utrzymanie Klubu Rodzica w dotychczasowym miejscu.
Stowarzyszenie zmieniło nazwę na Stowarzyszenie Przy Dziupli by otworzyć się na osoby, rodziny borykające się również z innymi problemami. W chwili obecnej w ramach zajęć w zakresie wsparcia rodzin z problemem autyzmu prowadzi cotygodniowe spotkania rodziców pt. „wtorkowe poranki kawowe”, na które mogą przyjść nie tylko członkowie Stowarzyszenia. – Od godziny 10 do 12 w każdy wtorek w Klubie Rodzica w Czyżowicach przy ul. Strażackiej 8 (WDK Czyżowice – wejście od placu zabaw) czekamy na każdego, kto chce się podzielić z nami swoimi doświadczeniami w temacie – autyzm jak również każdego, kto chciałby dowiedzieć się o naszych doświadczeniach. Podpowiadamy gdzie i jak szukać pomocy dla swoich dzieci w sprawie diagnozy, terapii, nauki itp. Odbywają się cotygodniowe zajęcia dla rodziców i dzieci, których celem jest kreatywne spędzenie czasu z dzieckiem a jednocześnie wymiana doświadczeń dla rodziców. W każdy czwartek w godzinach 17 – 19 bawimy się z naszymi dziećmi – zaprasza Grażyna Szlachta. Stowarzyszenie wznowiło comiesięczne spotkania z psychologiem (dla rodziców, opiekunów), na których poruszane są tematy relacji w rodzinie, sposobów radzenia sobie z niepełnosprawnością w rodzinie, sposobów komunikacji itp. Współuczestniczą w imprezach organizowanych przez inne instytucje np. Olimpiada dla Osób Niepełnosprawnych czy Blues dla niepełnosprawnych w Olzie itp. – Robimy wszystko by nie zaprzepaścić wkładu pracy i zaangażowania jaki wnieśli przede wszystkim nasi liderzy, którzy w różnych okresach „prowadzili” Stowarzyszenie przez te minione 3 lata oraz by dalej tworzyć miejsce, w którym wspólnie będziemy znajdywać odpowiedź na pytanie „Autyzm i co dalej?” – podkreśla Grażyna Szlachta. W czerwcu Stowarzyszenie Przy Dziupli planuje festyn z okazji Dnia Dziecka na wodzisławskim kąpielisku Balaton.
RAFA
Niepubliczny Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Wodzisławiu Śl. (RAFA) jest placówką dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną z niepełnosprawnościami sprzężonymi, w tym z autyzmem, powołaną w celu realizacji obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki nie dłużej niż do 24 roku życia. Głównym celem Ośrodka jest przygotowanie dzieci i młodzieży do udziału w życiu społecznym, poprzez rozwijanie zainteresowania otoczeniem oraz uzyskiwanie w miarę możliwości niezależności od innych osób w funkcjonowaniu w życiu codziennym, a także realizacja obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i nauki. Ośrodek prowadzi działalność przez cały rok szkolny, z wyjątkiem sobót i dni ustawowo wolnych od pracy, jako placówka, w której są przewidziane ferie szkolne. Czas pracy Ośrodka wynosi 8 godzin dziennie (7.30- 15.30). Przewozy wychowanków organizuje gmina, na terenie której mieszka wychowanek. Pobyt wychowanka w Ośrodku jest nieodpłatny. Obecnie ośrodek obejmuje działaniami 13 wychowanków, docelowo obejmie 20. W ramach tegorocznych obchodów świadomości o autyzmie placówka zaplanowała m.in. wykład „Rozwijanie myślenia społecznego u osób ze spektrum autyzmu drogą do satysfakcjonującego życia” dr Joanny Ławickiej, który odbędzie się 24 kwietnia o godz. 16:00 w aula Akademii Humanistyczno- Ekonomicznej w Łodzi wydział zamiejscowy w Wodzisławiu Śl. os. 1 Maja 23 b. – Kwiecień, to kolejny miesiąc naszej działalności, który upłynie w RAFIE w jeszcze bardziej aktywnej formie mówienia i uczenia o autyzmie. Nasze działania chcemy skoncentrować wokół następujących obszarów: RAFA swym Wspaniałym, RAFA Rodzicom, RAFOWANIE dla środowiska, inni dla nas – wyjaśnia dyrektor placówki, Beata Rączka.
Fot. Kamila Kowalska
Krystyna Stanik
Mateusz Herba
