Po raz czwarty miasto Racibórz zorganizowało w tym roku Międzynarodową Konferencję Naukową na temat odnawialnych źródeł energii. W ciągu dwóch dni uczestnicy konferencji wzięli udział w pięciu sesjach tematycznych, z których każda składała się z kilku referatów przygotowanych przez specjalistów w zakresie architektury, budownictwa, pozyskiwania funduszy na inwestycje czy zrównoważonego rozwoju.
Międzynarodowe spotkanie naukowców, studentów, przedsiębiorców i samorządowców rozpoczęło się 20 października. W jego otwarciu wzięli udział prezydent Raciborza Mirosław Lenk, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu prof. nadzw. dr hab. inż. arch. Ewa Stachura i Head of Department of Building Construction, VSB doc. ing. Jaroslav Solař. Referat wprowadzający do konferencji wygłosił Grzegorz Wiśniewski, prezes Zarządu Instytutu Energetyki Odnawialnej Sp. z o.o.
Tego dnia odbyły się również trzy sesje tematyczne: Energooszczędność i odnawialne źródła energii w budownictwie, Nowe systemy konstrukcyjne i instalacyjne jako inspiracja dla współczesnej architektury oraz Innowacje techniczne i materiałowe we współczesnym budownictwie. Oprócz wysłuchania wykładów uczestnicy mieli możliwość wymiany doświadczeń i dyskusji na zaproponowane tematy – zarówno podczas paneli jak i w przerwach pomiędzy nimi.
Drugi dzień konferencji rozpoczęto prelekcjami na temat stymulatorów i barier rozwoju zrównoważonego terenów zurbanizowanych.
Ostatnia część forum, dedykowana przede wszystkim inwestorom, nosiła tytuł „Odnawialne źródła energii w praktyce. Pozyskiwanie funduszy na wdrożenie innowacyjnych technologii w budownictwie”.
Pierwszą prezentację przedstawił mgr inż. Aldo Vargas Tetmajer ze Związku Miast Polskich. Opowiadając o programach Urban Innovative Actions i URBACT, w ramach których miasta mogą pozyskać fundusze na innowacyjne inwestycje ekologiczne, zwracał przede wszystkim uwagę na przykłady do naśladowania przez polskie samorządy. Podkreślał, że europejskie miasta, które otrzymały dofinansowanie w ramach czterech tematów („Przemiany energetyczne”, „Praca i umiejętności w gospodarce lokalnej”, „Integracja migrantów i uchodźców” i „Ubóstwo miejskie”) akcentowały innowacyjny charakter swoich projektów, a nie tylko ich wymiar techniczny. Dodatkowo zwycięskie prace zawierały opis współdziałania samorządu z uczelniami oraz małymi i średnimi przedsiębiorcami. Być może niedostateczny nacisk na te kwestie przyczynił się do tego, iż żaden z polskich wniosków nie otrzymał dostatecznej aprobaty jury. Należy też jednak przyznać, że konkurencja była bardzo duża – o pieniądze walczyło bowiem 378 miast, z których 18 zostało uzyskało dofinansowanie. Stawka również była wysoka – maksymalna kwota wsparcia wynosi bowiem 5 milionów euro. Pieniądze pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Współpraca i wymiana doświadczeń między miastami, tym razem na szczeblu międzynarodowym, jest z kolei filarem programu URBACT. Dzięki niemu miasta mogą dzielić się dobrymi praktykami oraz uczą się innowacyjnych metod rozwiązywania problemów i wyzwań wynikających z rozmaitych przemian społecznych.
O sposobach pozyskiwania środków zewnętrznych, tym razem z punktu widzenia przedsiębiorców, opowiadał Patryk Swoboda z firmy Planergia Sp. z o.o. Jego zdaniem największym problemem jest przesadny optymizm w pierwszej fazie planowania projektów i niewystarczająca refleksja na temat realnych możliwości uzyskania wsparcia. Wskazywał on na kluczowe elementy, które zwiększają szanse na sukces we wszelkiego rodzaju konkursach przeprowadzanych zarówno przez instytucje krajowe jak i unijne. Podstawowym krokiem jest zatem szczegółowa analiza zakresu programu i konkretnego projektu oraz terminy naboru – chodzi o ty, by nie podejmować zbędnego wysiłku w przygotowanie aplikacji, która z różnych powodów nie ma zbyt wielkich szans na powodzenie. Nie należy zapominać też o pozyskaniu partnerów, którzy pomogą zgromadzić nie tylko niezbędny wkład własny, ale również zwiększą szanse na uzyskanie dofinansowania ze względu na szersze grono potencjalnych odbiorców (o czym mówił wcześniej Tetmajer).
Analiza energii jako narzędzie w podejmowaniu decyzji była z kolei przedmiotem krótkiego wykładu prof. nadzw. dr hab. inż. Włodzimierza Wójcika z Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Krośnie. W prezentacji przygotowanej we współpracy z dr. inż. Tadeuszem Żabą, starał się odpowiedzieć na pytanie: Jaką miarę należy zastosować, żeby oszacować realną wartość produktu i usługi? Profesor Wójcik zaprezentował wyniki badań Howarda T. Oduma, który zajmował się energetyczną teorią wartości zakładającej połączenie ekologii z ekonomią i wprowadził do nauki pojęcie energii (słowo to pochodzi z połączenia słów energy memory – pamięć energii).
Ostatnie wystąpienie poświęcone było zagadnieniu ocieplania od wewnątrz ścian zewnętrznych. Prace na ten temat prowadzą dr inż. Barbara Orlik-Kożdoń i dr inż. Tomasz Steidl, który przedstawił wnioski wypływające z ich doświadczeń i obserwacji. Rozwiązania zaproponowane przez badaczy z Politechniki Śląskiej mogą okazać się nieocenioną pomocą dla architektów i osób zajmujących się renowacją budynków, zwłaszcza zabytkowych, ponieważ nie wymaga naruszenie elewacji budynku. Dyskusja, która wywiązała się po zakończeniu referatu dotyczyła głównie technicznych aspektów wykonywania tego rodzaju ociepleń.
Spotkanie zamykające konferencję było równie inspirujące jak pozostałe sesje, a jego uczestnicy zyskali niepowtarzalną szansę zdobycia i uzupełnienia wiedzy na temat skutecznego łączenia budownictwa i ekologii.
Katarzyna Czyż
Fot. Justyna Koniszewska
